صنعت بیمه در شور ما، در مقایسه با جوامع اروپائی و برخی از کشورهای آسیائی از پیشرفت چندانی برخوردار نیست که از جمله علل آن میتوان به عواملی همچون:
▪ عدم سرویسدهی مناسب شرکتهای بیمه
▪ پائین بودن سطح درآمدهای مردم
▪ و از همه مهمتر عدم آشنائی کافی با بیمه در بین مردم اشاره کرد.
صنعت بیمه بهعنوان یکی از بخشهای اساسی و مهم اقتصاد هر کشور است و این صنعت زمانی میتواند رشد و توسعه یابد که فرهنگ استفاده از آن در بین مردم بهوجود آمده و رشد یافته باشد. در این مبحث سعی بر آن است که با درج مطالبی در رابطه با بیمه، موجب آشنائی و افزایش اطلاعات خوانندگان در این زمینه گردد.
در مبحث قبل به تاریخچه بیمه اشاره شد و عنوان گردید که بیمه به دو گروه بیمه اجتماعی و بازرگانی تقسیم میگردد.
بیمه بازرگانی، بیمهای است که افراد برای ایجاد اطمینان و پشتوانه در زندگی و فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی خود از آن بهره میگیرند و حالت قرارداد و داد و ستد با شرکت بیمه دارند. اهمیت اقتصادی بیمههای بازرگانی در جبران خسارتها، جلب پساندازها و تشکیل سرمایه و سرمایهگذاریها، تحصیل درآمد ارزی و پیشگیری از وقوع خسارتها و افزایش سطح اشتغال آشکار میشود.
بیمههای بازرگانی امروزه به ۳ گروه:
۱-بیمه اموال
۲-بیمه مسئولیت
۳- یبمه اشخاص
تقسیم گردیده است. که در این مبحث به معرفی بیمه اشخاص و انواع آن پرداخته شده است و به سایر انواع بیمهها در مبحثهای آتی خواهیم پرداخت.
تاریخچه بیمههای اشخاص، به چند قرن قبل بازمیگردد. نخستین بیمهنامه، در زمان ملکه الیزابت اول در انگلستان صادر گردید که بهصورت یک بیمه عمر زمانی ساده بود و زندگی بیمهگذار را برای مدت یکسال تحت پوشش قرار میداد، در تاریخ بیمه انگلستان نوشته شده است که اولین بیمهنامه بهطور رسمی که با تعیین حق بیمه معین و بیمه گرانی که در این زمینه به فعالیت بپردازند در ۱۸ ژوئن ۱۵۸۳ صادر گردید که زندگی ویلیام گیونز را به مدت یکسال تحت پوشش بیمه قرار داده بود. در سالهای آغازین پیدایش بیمههای اشخاص، صدور بیمهنامه بدون توجه به اصول پزشکی صورت میگرفت. بهطوری که شخص وارد شرکت بیمه میشد و با مذاکره و داوری ظاهری، فرد متقاضی ارزیابی و سپس قرارداد بیمه، با وی منعقد میگردید. تا اینکه در سال ۱۸۰۷ میلادی بیمه اشخاص بر پایه و اساس معیارهای فنی تنظیم و صادر گردید، بهطوری که متخصصان و پزشکان به جمع این مدیران بیمه اضافه شدند و ارزیابی خطر صرفاً براساس اظهارات متقاضی بیمه و از روی ظاهر شخص انجام نمیپذیرفت و معیارهای فنی چون سن، جنس، تاریخچه سلامتی خانواده مانند بیماریهای مادرزاد با معلولیتها و شغل و حرفه و ... فرد در نظر گرفته میشد. امروزه صدور بیمهنامه برای بیمههای اشخاص معمولاً، مستلزم معاینه با انجام آزمایش پزشکی است.
موضوع بیمه اشخاص عبارت است از تأمین خطر قوت، نقص عضو، از کارافتادگی همیشگی یا موقت، مستمری و جبران هزینههای درمانی.
یکی از مواردیکه در بیمه اشخاص مطرح میباشد موضوع مرگ یا از کارافتادگی است، بهویژه در رابطه با مرگهای زودرس و دور از انتظار، بهطوری که مرگ زودرس در خانوادهای، میتواند عواقب اقتصادی ناگواری را به دنیال داشته باشد. ک یکی از راههای کاهش مخاطرات (مشکل اقتصادی) ناشی از مرگ نابهنگام میتواند با استفاده از بیمههای اشخاص صورت گیرد. چنانچه حادثهای ناگوار منجر به مرگ و از دست رفتن زندگی فرد شود از طریق بیمههای عمر، ضرر و زیانهای مالی و اقتصادی به حداقل میرسد و اگر حادثهای به از کارافتادگی یا نقص عضو فرد منجر شود، شخص میتواند از طریق بیمههای حوادث و درمانی (بیمههای اشخاص) غرامت ناشی از آن را جبران نماید.
فرضیه ایجاد بیمههای اشخاص، کاهش آثار اقتصادی (خطرات جانی - مالی) برای خانواده بوده است.
بیمه اشخاص میتواند در زمینه اقتصادی آثار مثبتی در زندگی افراد ایجاد نماید:
الف) هدف اصلی بیمه اشخاص حمایت از افراد به هنگام مضیقه مالی است بهطوری که پس از مرگ یا از کارافتادگی نانآور خانواده درآمد مشخص و معینی برای بازمندگان جاری خواهد بود.
ب) دیگر مزیت استفاده از بیمهنامههای اشخاص استفاده از آن بهصورت نوعی پسانداز است. اینگونه بیمهنامهها براساس شرایط میتوانند جنبه حمایتی یا جنبه پسانداز داشته باشند و حتی یک منبع درآمد اضافی برای زمان پیری و از کارافتادگی شخص به حساب آیند.
ج) ارائه بیمههای درمانی نیز یکی دیگر از خدماتی است که توسط بیمههای اشخاص ارائه میگردد که معمولاً شرکتهای بیمه بهعنوان بیمهگر دوم و تکمیلی وارد کارهای بیمه درمان میشوند که خدمات بیمه اجتماعی و بهداشت عمومی را تکمیل مینمایند.
بیمه اشخاص به ۳ گروه اصلی تقسیم شده است:
۱- بیمههای عمر Life Insurance
۲- بیمههای حوادث Accident Insurance
۳- بیمههای درمانی Healt Insurance
که در مبحثهای آتی به انواع بیمه اشاره خواهد شد.
بيمه هاي اموال يا اشياء
در اين نوع بيمه هدف جبران خسارتهاي وارده به اشياء و اموال افراد جامعه مي باشد و در حقيقت زيان مالي وارده به اموال افراد جامعه را تحت پوشش قرار ميدهد.در اين نوع بيمه ، موضوع تعهد بيمه گر شي ء يعني آنچه كه قابل تقديم به وجه نقد است مي باشد از مهمترين ويژگيهاي انواع بيمه هاي اموال يا اشياء خسارتي بودن آنهاست . حداكثر تعهد بيمه گر در اين نوع بيمه ها تا سقف مبلغ شده مي باشد به عبارت ديگر بر اثر تحقق خطر بيمه شده وضعيت مالي بيمه گذار نامتعادل مي شود كه بيمه گر اين وضعيت نامتعادل را برطرف مي كند .
بيمه هاي اموال يا اشياء متنوع ترين شاخه بيمه هاي بازرگاني است و بيمه گران هر روز طرحها و پوششهاي بيمه اي متنوعي را براي جبران خسارت و زيانهاي احتمالي از اين گونه خطرها به بازار بيمه عرضه مي نمايند بنابراين انواع بيمه هاي اشياء به طور مرتب در حال افزايش مي باشد برخي از بيمه هاي اشياء كه فعلاً در بازار بيمه موجود مي باشد عبارتند از :
بيمه آتش سوزي
بيمه اتومبيل
بيمه مهندسي
بيمه كشتي
بيمه حمل و نقل كالا (باربري(
بيمه
و....
بيمه مسئوليت
هر يك از ما (اشخاص حقيقي يا حقوقي) در زندگي اجتماعي و يا فعاليت اقتصادي خود، ممكن است به طور ناخواسته (غيرعمد) موجب وارد شدن خسارتي به شخص ديگري شويم، در چنين مواردي، قانون مقصر را مكلف ميكند كه زيان وارده به شخص خسارت ديده را جبران كند.
در ايران، بخشي از قانون مدني، كل قانون مسئوليت مدني، بخشهايي از قانون كار و تأمين اجتماعي و همچنين بخشهايي از مقررات صنفي برخي از مشاغل، مسئوليت مقصر در جبران خسارت زيانديدگان را تأييد ميكنند.
شركت بيمه سامان مسئوليتهاي ناشي از وارد كردن خسارتهاي غيرعمدي كه طبق قانون مشمول جبران خسارت و استيفاي حقوق زيانديده ميشوند را تحت پوشش بيمه قرار ميدهد.
شركت بيمه سامان با صدور انواع بیمهنامه مسئولیت تعهد ميكند، خسارتهايي را كه از طرف بيمهگذار به طور غيرعمد به اشخاص ثالث وارد شده و وي مسئول جبران آنها شناخته شود را براساس شرايط بيمهنامه بپردازد.
برخي از بيمهنامههاي مسئوليت قابل صدور در شركت بيمه سامان :
- بيمهنامه مسئوليت كارفرمايان در قبال كاركنان
- بيمهنامه مسئوليت حرفهاي، شامل مسئوليت حرفهاي پزشكان و ....
- بيمهنامه مسئوليت مدني عمومي در برابر اشخاص ثالث
- بيمهنامه مسئوليت توليدكنندگان كالا
- بيمهنامه مسئوليت حمل و نقل داخلي و بينالمللي
- انواع بيمهنامه مسئوليت قراردادي
راهنماي دريافت خسارت بيمه مسئوليت
براي دريافت خسارت چه مداركي مورد نياز است ؟
نكته مهم : از آنجائيه كه در كليه بيمه هاي مسئوليت مدني بدون استثنا بيمه گذار موظف است به محض اطلاع از هرگونه ادعا عليه خود بلافاصله حداكثر ظرف مدت 5 روز بيمه كننده را بصورت كتبي مطلع نموده و تشكيل پرونده خسارت نمايد لذا ضروريست در ابتدا به اطلاع بيمه شونده محترم رسانده شود كه موظف هستند در مدت تعيين شده نسبت به تشكيل پرونده اقدام نمايند و ساير مدارك را بعدا به بيمه گر ارائه نمايند . بنابراين مداركي كه در زير توضيح داده خواهد شد بعد از مرحله اعلام كتبي خسارت و تشكيل پرونده ميباشد و نه لزوما اينكه بيمه شونده ابتدا مدارك را بصورت كامل تهيه نمايد و بعدا جهت تشكيل پرونده مراجعه نمايد بنابراين در كليه بيمه نامه ها تكرار و شرح مرحله فوق خدداري ميگردد .